W czym tkwi fenomen tego musicalu? Ba! Kto odkryje tajemnicę tego sukcesu, zostanie zapewne miliarderem, piszącym kolejne takie dzieła o uniwersalnym zasięgu. Na razie jednak na to się nie zanosi, a Skrzypek na dachu – mimo pięćdziesięciu dwóch lat życia (prapremiera odbyła się w 1964 roku) – cieszy się wielką witalnością i niesłabnącym powodzeniem, budzi te same emocje i wciąż pozostaje aktualny w wymowie.
Skrzypek na dachu to legenda współczesnego teatru muzycznego. Tytuł musicalu inspirowany jest podobno obrazem Marca Chagalla, na którym widać stojącego jedną nogą i grającego właśnie na dachu skrzypka. Mądra, zabawna i wzruszająca opowieść o losach żydowskiej rodziny z maleńkiej Anatewki porywa pełną werwy i temperamentu muzyką i wspaniałymi, często brawurowymi scenami tanecznymi. Ten piękny w obrazie, dźwięku i warstwie literackiej spektakl miał w Polsce bodaj dwadzieścia siedem premier w kilkunastu teatrach. Tak! Niektóre teatry wystawiały Skrzypka dwa, a nawet trzy razy.
Premiera w Teatrze Rozrywki odbyła się 28 listopada 1993 roku i od tego czasu Skrzypek na dachu grany jest przy kompletach widowni. Z okazji 400. spektaklu warto przypomnieć w kilku chociaż słowach tych, którzy do tego sukcesu się przyczynili, a których już z nami nie ma.
Marcel Kochańczyk (1947-2002). Reżyser, który w Teatrze Rozrywki – poza Skrzypkiem na dachu –wyreżyserował dziesięć znakomitych spektakli, m.in. Cabaret, Evitę, The Rocky Horror Show oraz Jesus Christ Superstar.
Marta Kotowska i Stanisław Ptak Marta Kotowska (1941-2010). Aktorka teatrów Śląska i Zagłębia, współpracująca również z chorzowską sceną. Niezapomniana Gołda, żona Tewjego w musicalu Skrzypek na dachu.
Stanisław Ptak (1927-2002). Aktor, śpiewak, związany z wieloma scenami teatralnymi. Wśród znakomitych ról, zagranych w chorzowskiej „Rozrywce” znajdują się dwie wielkie kreacje: Don Kichot-Cervantes w musicalu Człowiek z La Manchy oraz Tewje Mleczarz w Skrzypku na dachu.
Stanisław Ptak i Jacenty Jędrusik Jacenty Jędrusik (1954-2013). Aktor-odtwórca większości głównych ról w musicalach Teatru Rozrywki. W Skrzypku na dachu zagrał rzeźnika Lejzora Wolfa prawie 350 razy!
Agata Witkowska (1962-2012). Aktorka, współautorka unikatowego cyklu edukacyjnego SZKOŁA TEATRU. W Skrzypku na dachu grała (zamiennie z Elżbietą Okupską) Swatkę Jentę.
Przez dwadzieścia dwa lata zmieniały się obsady, zarówno w rolach głównych, jak i w drugim planie. Przychodzili i odchodzili aktorzy, wokaliści, tancerze… Są jednak dwie osoby, które zagrały wszystkie spektakle Skrzypka na dachu na chorzowskiej scenie. Pierwszą z nich jest Rafał Gajewski (na poniższym zdjęciu pierwszy z prawej) – tancerz, od niedawna aktor z weryfikacją ZASP. Dziś gra na zmianę Żebraka Nauma oraz Rabina.
Na zdjęciu od lewej: Bartłomiej Kuciel, Mirosław Książek, Piotr Brodziński, Andrzej Kowalczyk, Rafał Gajewski.
Drugą osobą, która nie opuściła ani jednego przedstawienia, jest muzyk, grający na scenie w żydowskiej kapeli. Gra na wielkim bębnie i nazywa się HENRYK KIERSKI.
Obydwu panom serdecznie takiego wyniku gratulujemy.
Rafał Gajewski – Rabin.
Henryk Kierski – muzykant żydowski.
Czterechsetny spektakl jest również znakomitą okazją do wspomnień. Jedna ze Skrzypkowych anegdot opowiada o tym, jak podczas premiery wysiadło teatralne ogrzewanie. A był przecież późnolistopadowy wieczór! W antrakcie widzowie tłumnie ruszyli do szatni po płaszcze i futra. Przerażone panie szatniarki były przekonane, że premiera okazała się klapą i nikt nie zamierza zostać na drugim akcie. Jedna z tych pań wpadła w taką determinację, że ze łzami w oczach odmawiała wręcz wydania okryć...
Być może warto byłoby zebrać anegdoty i historyjki w tych czterystu przedstawień i niezliczonych prób, by wydać je drukiem. Tymczasem jednak gratulujemy wszystkim realizatorom i wykonawcom - dawnym i obecnym – i życzymy kolejnych, udanych spektakli przy pełnej i serdecznej widowni!
Na zdjęciu od lewej: Izabella Malik, Aleksandra Gajewska, Małgorzata Gadecka, Maria Meyer, Ewa Grysko.
Ewa Grysko, Izabella Malik i Maria Meyer. Stoi Robert Talarczyk.
Andrzej Kowalczyk wciela się w rolę Tewjego od roku 2002.
Elżbieta Okupska, Edward Skarga, zespół.
Na pierwszym planie od lewej: Andrzej Kowalczyk, Anastazja Buczek, Marta Tadla, Magdalena Zalejska. Z tyłu od lewej: Bartłomiej Kuciel, Oliwia Kindla, Katarzyna Hołub, Adam Szymura, Marta Kloc, Wojciech Stolorz.
Andrzej Kowalczyk i Jacek Gros.
Zdjęcia: Andrzej A. John, Artur Wacławek, Tomasz Zakrzewski
